Xρειάζεται πολλά τον κόσμο για ν' αλλάξουμε, όπως είπε κάποτε κι ο ποιητής, και το 1ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ συντελείται σε μια περίοδο με πρωτοφανή, ιστορική σημασία για τον ελληνικό λαό και τους λαούς ολόκληρης της Ευρώπης και της υφηλίου.
Κι αυτή δεν είναι μια κλισέ, αυτοαναφορική αποστροφή του λόγου, για
να αποδώσουμε στο συνέδριό μας περισσότερη σημασία απ' όση του
αναλογεί. Αυτή τη φορά η περίοδος είναι όντως η πιο κρίσιμη για τους
ευρωπαϊκούς λαούς μετά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο.
Στο ευρωπαϊκό πεδίο οδηγούμαστε σε συνεχείς εντάσεις.
Η στρατηγική της πολιτικής ηγεσίας της Ε.Ε., όπως εκφράζεται μέσα από
τη συγκρότηση και τις παρεμβάσεις της Τρόικα οδηγεί σε ένα
αυτοκαταστροφικό σπιράλ: Η στρατηγική της ακραίας λιτότητας οδηγεί στη
μαζική ανεργία και τη βαθύτερη ύφεση, ενώ η ύφεση οδηγεί στην αύξηση των
δημοσίων χρεών και την ανάγκη για συνεχή δανεισμό.
Η κρίση στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν περιορίζεται στο οικονομικό επίπεδο. Η βίαιη προλεταριοποίηση και περιθωριοποίηση εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών προχωρά χέρι-χέρι με μια πρωτοφανή επίθεση του δημοσιονομικού αυταρχισμού στην ίδια τη δημοκρατία και τη λαϊκή κυριαρχία, αφού τα εθνικά κοινοβούλια και το Ευρωκοινοβούλιο αποστερούνται των αποφασιστικών τους εξουσιών, οι οποίες μεταβιβάζονται σε αντιδημοκρατικά, μη εκλεγμένα και ανεξέλεγκτα όργανα.
Η κρίση αυτή αποτυπώνεται με τον σκληρότερο τρόπο στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό. Τρία χρόνια μετά το πρώτο Μνημόνιο, ο “πρωταθλητισμός” της Ελλάδας σε ανεργία, αυτοκτονίες, απώλεια στέγης και μετανάστευση νέου επιστημονικού δυναμικού δεν αποτελεί πια “έκτακτη συνθήκη”, όπως απελπισμένα επιχειρεί ακόμη να μας πείσει ο πρωθυπουργός και ο παραπαίων πολιτικός και επικοινωνιακός θίασος του κυβερνητικού συνασπισμού της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και των πρώην πρωτοπαλίκαρων της ΕΠΕΝ, της ΕΝΕΚ, του Ελληνικού Μετώπου και του ΛΑΟΣ. Τα Μνημόνια δεν έχουν “αποτύχει”, αντιθέτως επιτυγχάνουν απόλυτα τον στρατηγικό στόχο του εγχώριου και διεθνούς κεφαλαίου, που δεν είναι η κάλυψη των ελλειμμάτων και η αποπληρωμή των δημοσίων χρεών, αλλά ο οριστικός ενταφιασμός των εργατικών κατακτήσεων, των δημοσίων υπηρεσιών, των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων.
Η στρατηγική της λιτότητας δεν είναι “προσωρινή”, αλλά αποτελεί τη νέα “κανονικότητα” στο έδαφος της Ε.Ε., αλλά και ευρύτερα της Ευρώπης. Ας μην ξεχνάμε ότι πριν επιλεγεί η Ελλάδα και ο υπόλοιπος ευρωπαϊκός Νότος ως πειραματόζωο, η στρατηγική αυτή εφαρμόστηκε πρώτα στην Ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια, εκεί όπου οι μισθοί και οι συντάξεις δεν έχουν “πέσει” στα 450 ευρώ, γιατί απλούστατα κυμαίνονται εδώ και χρόνια σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα.
Είναι επείγουσα η ανάγκη να κάνουμε κάτι για να τους σταματήσουμε, προτού η σημερινή ανθρωπιστική κρίση λάβει χαρακτηριστικά κοινωνικού κανιβαλισμού. Η ιστορική τομή των εκλογών της 17ης Ιουνίου 2013 συντάραξε συθέμελα το νεοφιλελεύθερο σχεδιασμό στην Ελλάδα και την Ε.Ε. Κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ αποτελεί τον τελευταίο ένα χρόνο το μοναδικό παράδειγμα ριζοσπαστικού αριστερού κόμματος που βρίσκεται σε θέση Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, κάτι φαίνεται πια να αλλάζει σταδιακά και σε μια σειρά από άλλες χώρες της Ευρώπης.
Η εφαρμογή πανομοιότυπων Μνημονίων και προγραμμάτων λιτότητας στις χώρες PIIGS, αλλά και αλλού, η -με άλλα λόγια- διαμόρφωση εν πολλοίς κοινών συνθηκών εκμετάλλευσης των δυνάμεων της εργασίας στις χώρες αυτές, προκάλεσε τη δυναμική ενεργοποίηση του λαϊκού παράγοντα, μετά από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες αδιάρρηκτης ιδεολογικής και πολιτισμικής ηγεμονίας του νεοφιλελεύθερου δόγματος, του ατομικισμού και της ιδιώτευσης. Τα κινήματα των αγανακτισμένων και οι αλλεπάλληλες εργατικές κινητοποιήσεις των τελευταίων τριών χρόνων φέρουν ως ταυτοτικό τους στοιχείο το νέο διεθνισμό, που τόσο πολύ είχε λείψει από τα κινήματα της Ευρώπης μετά την κάμψη της ισχύος του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ.
Οι πανευρωπαϊκές απεργιακές κινητοποιήσεις της 14ης Νοεμβρίου 2012, η πρόσφατη πραγματοποίηση του AlterSummit στην Αθήνα, καθώς και τα δεκάδες πανευρωπαϊκά ραντεβού των αγανακτισμένων, δεν αποτελούν “ξεσπάσματα”, αλλά σηματοδοτούν την αναβάθμιση του πανευρωπαϊκού συντονισμού λαών και κινημάτων για την ανατροπή των συσχετισμών δύναμης, τη ρήξη με τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες και τη σημερινή αρχιτεκτονική της ΕΕ και της Ευρωζώνης, που μας οδήγησαν στη σημερινή δραματική κατάσταση, και την ανάδυση του εναλλακτικού, ανταγωνιστικού σχεδίου των “από κάτω” για την οικοδόμηση μιας Ευρώπης απαλλαγμένης από το νεοφιλελευθερισμό. Αυτό είναι το κόκκινο νήμα που ενώνει τους ευρωπαϊκούς λαούς και τα κινήματα τους και όχι οι μεταφυσικές αναλύσεις μιας μικρής μερίδας της Αριστεράς περί ντε φάκτο “μη μετασχηματιζόμενων” δομών.
Στο πολιτικό πεδίο, η Ενωμένη Αριστερά στην Ισπανία, το Μπλόκο της Αριστεράς και το ΚΚ στην Πορτογαλία, το Σιν Φέιν στην Ιρλανδία, αλλά και το Μέτωπο της Αριστεράς στη Γαλλία ή η Κοκκινοπράσινη Συμμαχία στη Δανία, έχουν πάψει πια να αποτελούν “περιθωριακές μειοψηφίες” του πολιτικού φάσματος των χωρών τους και αναδεικνύονται σταδιακά -παρά τις επιμέρους ιδιαιτερότητες, δυσκολίες και πισωγυρίσματα- σε δυναμικούς πολιτικούς εκφραστές της λαϊκής αγανάκτησης. Ας είμαστε όμως προσεκτικοί: Όσο κι αν είναι φυσικό όλοι και όλες να “βιαζόμαστε” να δούμε την Αριστερά νικήτρια στο Νότο και σε όλη την Ευρώπη, η υπόθεση αυτή δεν κρίνεται ούτε εντός λίγων ημερών, ούτε “αυτομάτως”.
Η ανάδυση της Αριστεράς σε δύναμη ικανή -ποιοτικά και ποσοτικά- να ανατρέψει τις εξελίξεις, μπορεί σίγουρα να είναι μια διαδικασία επηρεαζόμενη από ιστορικές ασυνέχειες (κατά το ελληνικό παράδειγμα), δεν παύει, όμως, να εξαρτάται πάντοτε από την έκβαση της ταξικής πάλης, ξεκινώντας από το εθνικό επίπεδο, και άρα από την ικανότητα και την αποτελεσματικότητα της Αριστεράς να αφουγκραστεί, να εκφράσει, να ενώσει, να κινητοποιήσει, να αναδείξει το αυτόνομο εναλλακτικό πολιτικό της σχέδιο, σε ευθεία σύγκρουση με τη σοσιαλδημοκρατία, τη δεξιά, τον εθνικισμό και το νεοφασισμό.
Για να επιτευχθούν όλα αυτά, πρέπει να γίνουν ορισμένες παραδοχές. Η Αριστερά της μαξιμαλιστικής εκφώνησης, η Αριστερά της σεχταριστικής “καθαρότητας”, η Αριστερά που προσομοιάζει με θρησκευτική σέχτα που αναμένει τον ερχομό του Σωτήρα, έχει ήδη αυτοτοποθετηθεί στο περιθώριο της ιστορίας, δηλαδή στο περιθώριο της ταξικής πάλης.
Η υπόθεση του Σοσιαλισμού του 21ου αιώνα δεν αποτελεί ούτε καταληκτικό στόχο που θα επιτευχθεί μια μέρα κάπου στο μέλλον, ούτε, όμως και “μονοκοντυλιά” την επόμενη μέρα του σχηματισμού μιας κυβέρνησης της Αριστεράς. Είναι μια υπόθεση διαλεκτικού παντρέματος μικρών και μεγάλων μετασχηματισμών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, των οποίων η επίτευξη, σε κάθε περίπτωση, θα κρίνεται από την έκβαση της διαρκούς μάχης για την αλλαγή των κοινωνικοπολιτικών συσχετισμών και την οικοδόμηση της “αντι-ηγεμονίας” των ιδεών και του νέου πολιτισμού της Αριστεράς.
Για να τα πετύχουμε όλα αυτά, πρέπει ν' αποδείξουμε στην πράξη ότι αριστερή πολιτική είναι η ικανότητα να κάνεις εφικτά αυτά που μέχρι χθες φάνταζαν ανέφικτα. Κι αυτό ξεκινά από το εσωτερικό του ίδιου μας του κόμματος. Ο νέος, ενιαίος, πολυτασικός ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να καθρεφτίζει στη δομή, τη λειτουργία και τις πρακτικές του, πτυχές από την κοινωνία που θέλει και στοχεύει να οικοδομήσει:
- Μια ιδέα που να χωράει όλες τις ιδέες: Η διαφορετικότητα και ο πλουραλισμός αποτελούν δυναμικό πολλαπλασιαστή, όταν λειτουργούν ως εργαστήρια σκέψης και συνεχούς παραγωγής πολιτικής, όταν συμβάλουν στον εμπλουτισμό και την εξέλιξη της συλλογικής σκέψης του κόμματος της Αριστεράς. Αυτή είναι η χρησιμότητα της πολυτασικότητας και της πολυσυλλεκτικότητας κι όχι η διαιώνιση της ύπαρξης κάθετων μηχανισμών-κομμάτων εντός του κόμματος, που καταλήγουν να αποτελούν ομάδες πίεσης για την εσωκομματική (και όχι μόνο) νομή της εξουσίας. Η καταστατική κατοχύρωση των τάσεων είναι δεδομένη. Ταυτόχρονα, όμως, το 1ο μας Συνέδριο πρέπει να στείλει σήμα προς τα έξω, ότι αυτό το νέο ξεκίνημα γίνεται με όλες τις πλευρές του κόμματος αποφασισμένες να διαφυλάξουν και να ενισχύσουν την ενότητά του, κι αυτό μπορεί να γίνει με τη συγκρότηση ενιαίας λίστας για την εκλογή της πρώτης Κεντρικής Επιτροπής του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ, που θα συνοδευτεί από χαμηλό ποσοστό σταυροδοσίας, ώστε να διασφαλιστεί η έκφραση όλων των διαφορετικοτήτων στο νέο όργανο.
- Η Αριστερά παλεύει ενάντια στην επισφάλεια. Αλλά πώς; Η συνδικαλιστική παρέμβαση του νέου ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να αρκείται στην (πραγματικά ελπιδοφόρα) αλλαγή συσχετισμών που συντελείται σήμερα σε πολλά συνδικάτα. Πρέπει να πείσει ότι δεν ενδιαφέρεται για τη διαιώνιση του σημερινού συνδικαλιστικού μοντέλου που έχει ως κύρια αποστολή του την αναπαραγωγή της δικής του γραφειοκρατίας και μικροεξουσίας. Για να απευθυνθούμε πειστικά στις στρατιές των επισφαλώς εργαζομένων, πρέπει να κηρύξουμε τον πόλεμο όχι μόνο στη ΔΑΚΕ και την ΠΑΣΚΕ, αλλά στον ίδιο το μηχανισμό των παραδοσιακών συνδικάτων, που είναι δομικά ανίκανος να προσεγγίσει το χώρο της επισφάλειας. Η ενίσχυση και η δημιουργία δικτυώσεων ανέργων και επισφαλώς εργαζομένων πρέπει να τεθεί από τις οργανωμένες μας δυνάμεις ως πρωταρχικός και άμεσος στόχος.
- Ο πόλεμος ενάντια στην πατριαρχία ξεκινά από το σπίτι μας: Το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς, αλλά και εθνικά κόμματα, όπως η Γερμανική Αριστερά, έχουν από ιδρύσεώς τους κατοχυρώσει την ίση εκπροσώπηση των δύο φύλων στα κεντρικά όργανά τους, αποδεικνύοντας έτσι ότι η μάχη ενάντια στις πατριαρχικές δομές και το σεξισμό ξεκινά από το εσωτερικό μας. Ακόμη κι αν το 1ο μας Συνέδριο κατοχυρώσει την ποσόστωση του 40% για τις γυναίκες, πρέπει να θέσει επίσημα ως στόχο του νέου μας κόμματος την καταστατική κατοχύρωση της ίσης εκπροσώπησης των δύο φύλων στο 2ο Συνέδριο, αφού στο μεσοδιάστημα προηγηθεί ένα συντεταγμένο σχέδιο ανάδειξης και υποστήριξης της γυναικείας συμμετοχής σε όλα τα επίπεδα, από τη βάση ως την κορυφή.
- Ένα κόμμα που να χωράει όλους τους κόσμους: Όσο κι αν είναι αλήθεια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί τον πιο ενεργό υπερασπιστή των δικαιωμάτων κοινωνικών ομάδων που υφίστανται πολλαπλώς την καταπίεση (LGBTQI, ΑμεΑ, μετανάστες/τριες), άλλο τόσο είναι αλήθεια ότι μέχρι σήμερα δεν έχουμε καταφέρει να ανοίξουμε τις πόρτες μας σε αυτές τις ομάδες, να τις εμπνεύσουμε και να τις εντάξουμε στη συλλογική δράση και στον αγώνα για τη συνολικότερη αλλαγή της κοινωνίας. Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να μάθει πρώτα απ' όλα να “μιλάει” στις ομάδες αυτές, και να μην αναπαράγει επ' ουδενί την κυρίαρχη ιδεολογία, ξεκινώντας από τον ίδιο το δημόσιο λόγο του (“ανάπηρη Ευρώπη”, “κουτσός Σόιμπλε”, “λαθρομετανάστες”, ή ατάκες περί...ανδρικών σεξουαλικών επιδόσεων).
- Να αλλάξουμε το πολιτικό σύστημα ξεκινώντας από το εσωτερικό μας: Ο κοινωνικός αυτοματισμός να ηττηθεί πρώτα και κύρια στις δομές μας, με καθορισμένα, ενιαία μισθολόγια για εκλεγμένους σε κοινοβούλιο, Ευρωκοινοβούλιο, αιρετές θέσεις και επαγγελματικά απασχολούμενο στελεχιακό δυναμικό. Η διαφάνεια και η λογοδοσία να ενδυναμωθεί με την κατοχύρωση ετήσιου απολογισμού για όλα τα όργανα και τα Τμήματα του κόμματος, από την Κεντρική Επιτροπή και την Κοινοβουλευτική Ομάδα ως τις Γραμματείες των Οργανώσεων Μελών. Η λαϊκή συμμετοχή να ενθαρρυνθεί, με τακτικές ολομέλειες Οργανώσεων και Τμημάτων, αλλά και με τη διεξαγωγή ανοιχτών λαϊκών συνελεύσεων στις γειτονιές και τους χώρους εργασίας και εκπαίδευσης, εκεί που βρίσκεται το οξυγόνο της Αριστεράς.
Πολλές οι προκλήσεις και ακόμα περισσότερες οι ευθύνες μας μπροστά στο 1ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Να μην φοβηθούμε την ειλικρινή, πραγματική συζήτηση, να μην φοβηθούμε ακόμη και την αντιπαράθεση ιδεών, αλλά να μην ξεχνάμε και την αποστολή για την οποία υπάρχουμε: τη νίκη του λαού μας, τη νίκη όλων των λαών της Ευρώπης.
Γιάννης Μπουρνούς
Μέλος του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ Πετραλώνων-Θησείου και της απερχόμενης Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ
Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς
* Συμβολή στο διάλογο για το 1ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ
tvxs.gr
Η κρίση στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν περιορίζεται στο οικονομικό επίπεδο. Η βίαιη προλεταριοποίηση και περιθωριοποίηση εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών προχωρά χέρι-χέρι με μια πρωτοφανή επίθεση του δημοσιονομικού αυταρχισμού στην ίδια τη δημοκρατία και τη λαϊκή κυριαρχία, αφού τα εθνικά κοινοβούλια και το Ευρωκοινοβούλιο αποστερούνται των αποφασιστικών τους εξουσιών, οι οποίες μεταβιβάζονται σε αντιδημοκρατικά, μη εκλεγμένα και ανεξέλεγκτα όργανα.
Η κρίση αυτή αποτυπώνεται με τον σκληρότερο τρόπο στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό. Τρία χρόνια μετά το πρώτο Μνημόνιο, ο “πρωταθλητισμός” της Ελλάδας σε ανεργία, αυτοκτονίες, απώλεια στέγης και μετανάστευση νέου επιστημονικού δυναμικού δεν αποτελεί πια “έκτακτη συνθήκη”, όπως απελπισμένα επιχειρεί ακόμη να μας πείσει ο πρωθυπουργός και ο παραπαίων πολιτικός και επικοινωνιακός θίασος του κυβερνητικού συνασπισμού της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και των πρώην πρωτοπαλίκαρων της ΕΠΕΝ, της ΕΝΕΚ, του Ελληνικού Μετώπου και του ΛΑΟΣ. Τα Μνημόνια δεν έχουν “αποτύχει”, αντιθέτως επιτυγχάνουν απόλυτα τον στρατηγικό στόχο του εγχώριου και διεθνούς κεφαλαίου, που δεν είναι η κάλυψη των ελλειμμάτων και η αποπληρωμή των δημοσίων χρεών, αλλά ο οριστικός ενταφιασμός των εργατικών κατακτήσεων, των δημοσίων υπηρεσιών, των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων.
Η στρατηγική της λιτότητας δεν είναι “προσωρινή”, αλλά αποτελεί τη νέα “κανονικότητα” στο έδαφος της Ε.Ε., αλλά και ευρύτερα της Ευρώπης. Ας μην ξεχνάμε ότι πριν επιλεγεί η Ελλάδα και ο υπόλοιπος ευρωπαϊκός Νότος ως πειραματόζωο, η στρατηγική αυτή εφαρμόστηκε πρώτα στην Ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια, εκεί όπου οι μισθοί και οι συντάξεις δεν έχουν “πέσει” στα 450 ευρώ, γιατί απλούστατα κυμαίνονται εδώ και χρόνια σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα.
Είναι επείγουσα η ανάγκη να κάνουμε κάτι για να τους σταματήσουμε, προτού η σημερινή ανθρωπιστική κρίση λάβει χαρακτηριστικά κοινωνικού κανιβαλισμού. Η ιστορική τομή των εκλογών της 17ης Ιουνίου 2013 συντάραξε συθέμελα το νεοφιλελεύθερο σχεδιασμό στην Ελλάδα και την Ε.Ε. Κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ αποτελεί τον τελευταίο ένα χρόνο το μοναδικό παράδειγμα ριζοσπαστικού αριστερού κόμματος που βρίσκεται σε θέση Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, κάτι φαίνεται πια να αλλάζει σταδιακά και σε μια σειρά από άλλες χώρες της Ευρώπης.
Η εφαρμογή πανομοιότυπων Μνημονίων και προγραμμάτων λιτότητας στις χώρες PIIGS, αλλά και αλλού, η -με άλλα λόγια- διαμόρφωση εν πολλοίς κοινών συνθηκών εκμετάλλευσης των δυνάμεων της εργασίας στις χώρες αυτές, προκάλεσε τη δυναμική ενεργοποίηση του λαϊκού παράγοντα, μετά από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες αδιάρρηκτης ιδεολογικής και πολιτισμικής ηγεμονίας του νεοφιλελεύθερου δόγματος, του ατομικισμού και της ιδιώτευσης. Τα κινήματα των αγανακτισμένων και οι αλλεπάλληλες εργατικές κινητοποιήσεις των τελευταίων τριών χρόνων φέρουν ως ταυτοτικό τους στοιχείο το νέο διεθνισμό, που τόσο πολύ είχε λείψει από τα κινήματα της Ευρώπης μετά την κάμψη της ισχύος του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ.
Οι πανευρωπαϊκές απεργιακές κινητοποιήσεις της 14ης Νοεμβρίου 2012, η πρόσφατη πραγματοποίηση του AlterSummit στην Αθήνα, καθώς και τα δεκάδες πανευρωπαϊκά ραντεβού των αγανακτισμένων, δεν αποτελούν “ξεσπάσματα”, αλλά σηματοδοτούν την αναβάθμιση του πανευρωπαϊκού συντονισμού λαών και κινημάτων για την ανατροπή των συσχετισμών δύναμης, τη ρήξη με τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες και τη σημερινή αρχιτεκτονική της ΕΕ και της Ευρωζώνης, που μας οδήγησαν στη σημερινή δραματική κατάσταση, και την ανάδυση του εναλλακτικού, ανταγωνιστικού σχεδίου των “από κάτω” για την οικοδόμηση μιας Ευρώπης απαλλαγμένης από το νεοφιλελευθερισμό. Αυτό είναι το κόκκινο νήμα που ενώνει τους ευρωπαϊκούς λαούς και τα κινήματα τους και όχι οι μεταφυσικές αναλύσεις μιας μικρής μερίδας της Αριστεράς περί ντε φάκτο “μη μετασχηματιζόμενων” δομών.
Στο πολιτικό πεδίο, η Ενωμένη Αριστερά στην Ισπανία, το Μπλόκο της Αριστεράς και το ΚΚ στην Πορτογαλία, το Σιν Φέιν στην Ιρλανδία, αλλά και το Μέτωπο της Αριστεράς στη Γαλλία ή η Κοκκινοπράσινη Συμμαχία στη Δανία, έχουν πάψει πια να αποτελούν “περιθωριακές μειοψηφίες” του πολιτικού φάσματος των χωρών τους και αναδεικνύονται σταδιακά -παρά τις επιμέρους ιδιαιτερότητες, δυσκολίες και πισωγυρίσματα- σε δυναμικούς πολιτικούς εκφραστές της λαϊκής αγανάκτησης. Ας είμαστε όμως προσεκτικοί: Όσο κι αν είναι φυσικό όλοι και όλες να “βιαζόμαστε” να δούμε την Αριστερά νικήτρια στο Νότο και σε όλη την Ευρώπη, η υπόθεση αυτή δεν κρίνεται ούτε εντός λίγων ημερών, ούτε “αυτομάτως”.
Η ανάδυση της Αριστεράς σε δύναμη ικανή -ποιοτικά και ποσοτικά- να ανατρέψει τις εξελίξεις, μπορεί σίγουρα να είναι μια διαδικασία επηρεαζόμενη από ιστορικές ασυνέχειες (κατά το ελληνικό παράδειγμα), δεν παύει, όμως, να εξαρτάται πάντοτε από την έκβαση της ταξικής πάλης, ξεκινώντας από το εθνικό επίπεδο, και άρα από την ικανότητα και την αποτελεσματικότητα της Αριστεράς να αφουγκραστεί, να εκφράσει, να ενώσει, να κινητοποιήσει, να αναδείξει το αυτόνομο εναλλακτικό πολιτικό της σχέδιο, σε ευθεία σύγκρουση με τη σοσιαλδημοκρατία, τη δεξιά, τον εθνικισμό και το νεοφασισμό.
Για να επιτευχθούν όλα αυτά, πρέπει να γίνουν ορισμένες παραδοχές. Η Αριστερά της μαξιμαλιστικής εκφώνησης, η Αριστερά της σεχταριστικής “καθαρότητας”, η Αριστερά που προσομοιάζει με θρησκευτική σέχτα που αναμένει τον ερχομό του Σωτήρα, έχει ήδη αυτοτοποθετηθεί στο περιθώριο της ιστορίας, δηλαδή στο περιθώριο της ταξικής πάλης.
Η υπόθεση του Σοσιαλισμού του 21ου αιώνα δεν αποτελεί ούτε καταληκτικό στόχο που θα επιτευχθεί μια μέρα κάπου στο μέλλον, ούτε, όμως και “μονοκοντυλιά” την επόμενη μέρα του σχηματισμού μιας κυβέρνησης της Αριστεράς. Είναι μια υπόθεση διαλεκτικού παντρέματος μικρών και μεγάλων μετασχηματισμών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, των οποίων η επίτευξη, σε κάθε περίπτωση, θα κρίνεται από την έκβαση της διαρκούς μάχης για την αλλαγή των κοινωνικοπολιτικών συσχετισμών και την οικοδόμηση της “αντι-ηγεμονίας” των ιδεών και του νέου πολιτισμού της Αριστεράς.
Για να τα πετύχουμε όλα αυτά, πρέπει ν' αποδείξουμε στην πράξη ότι αριστερή πολιτική είναι η ικανότητα να κάνεις εφικτά αυτά που μέχρι χθες φάνταζαν ανέφικτα. Κι αυτό ξεκινά από το εσωτερικό του ίδιου μας του κόμματος. Ο νέος, ενιαίος, πολυτασικός ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να καθρεφτίζει στη δομή, τη λειτουργία και τις πρακτικές του, πτυχές από την κοινωνία που θέλει και στοχεύει να οικοδομήσει:
- Μια ιδέα που να χωράει όλες τις ιδέες: Η διαφορετικότητα και ο πλουραλισμός αποτελούν δυναμικό πολλαπλασιαστή, όταν λειτουργούν ως εργαστήρια σκέψης και συνεχούς παραγωγής πολιτικής, όταν συμβάλουν στον εμπλουτισμό και την εξέλιξη της συλλογικής σκέψης του κόμματος της Αριστεράς. Αυτή είναι η χρησιμότητα της πολυτασικότητας και της πολυσυλλεκτικότητας κι όχι η διαιώνιση της ύπαρξης κάθετων μηχανισμών-κομμάτων εντός του κόμματος, που καταλήγουν να αποτελούν ομάδες πίεσης για την εσωκομματική (και όχι μόνο) νομή της εξουσίας. Η καταστατική κατοχύρωση των τάσεων είναι δεδομένη. Ταυτόχρονα, όμως, το 1ο μας Συνέδριο πρέπει να στείλει σήμα προς τα έξω, ότι αυτό το νέο ξεκίνημα γίνεται με όλες τις πλευρές του κόμματος αποφασισμένες να διαφυλάξουν και να ενισχύσουν την ενότητά του, κι αυτό μπορεί να γίνει με τη συγκρότηση ενιαίας λίστας για την εκλογή της πρώτης Κεντρικής Επιτροπής του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ, που θα συνοδευτεί από χαμηλό ποσοστό σταυροδοσίας, ώστε να διασφαλιστεί η έκφραση όλων των διαφορετικοτήτων στο νέο όργανο.
- Η Αριστερά παλεύει ενάντια στην επισφάλεια. Αλλά πώς; Η συνδικαλιστική παρέμβαση του νέου ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να αρκείται στην (πραγματικά ελπιδοφόρα) αλλαγή συσχετισμών που συντελείται σήμερα σε πολλά συνδικάτα. Πρέπει να πείσει ότι δεν ενδιαφέρεται για τη διαιώνιση του σημερινού συνδικαλιστικού μοντέλου που έχει ως κύρια αποστολή του την αναπαραγωγή της δικής του γραφειοκρατίας και μικροεξουσίας. Για να απευθυνθούμε πειστικά στις στρατιές των επισφαλώς εργαζομένων, πρέπει να κηρύξουμε τον πόλεμο όχι μόνο στη ΔΑΚΕ και την ΠΑΣΚΕ, αλλά στον ίδιο το μηχανισμό των παραδοσιακών συνδικάτων, που είναι δομικά ανίκανος να προσεγγίσει το χώρο της επισφάλειας. Η ενίσχυση και η δημιουργία δικτυώσεων ανέργων και επισφαλώς εργαζομένων πρέπει να τεθεί από τις οργανωμένες μας δυνάμεις ως πρωταρχικός και άμεσος στόχος.
- Ο πόλεμος ενάντια στην πατριαρχία ξεκινά από το σπίτι μας: Το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς, αλλά και εθνικά κόμματα, όπως η Γερμανική Αριστερά, έχουν από ιδρύσεώς τους κατοχυρώσει την ίση εκπροσώπηση των δύο φύλων στα κεντρικά όργανά τους, αποδεικνύοντας έτσι ότι η μάχη ενάντια στις πατριαρχικές δομές και το σεξισμό ξεκινά από το εσωτερικό μας. Ακόμη κι αν το 1ο μας Συνέδριο κατοχυρώσει την ποσόστωση του 40% για τις γυναίκες, πρέπει να θέσει επίσημα ως στόχο του νέου μας κόμματος την καταστατική κατοχύρωση της ίσης εκπροσώπησης των δύο φύλων στο 2ο Συνέδριο, αφού στο μεσοδιάστημα προηγηθεί ένα συντεταγμένο σχέδιο ανάδειξης και υποστήριξης της γυναικείας συμμετοχής σε όλα τα επίπεδα, από τη βάση ως την κορυφή.
- Ένα κόμμα που να χωράει όλους τους κόσμους: Όσο κι αν είναι αλήθεια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί τον πιο ενεργό υπερασπιστή των δικαιωμάτων κοινωνικών ομάδων που υφίστανται πολλαπλώς την καταπίεση (LGBTQI, ΑμεΑ, μετανάστες/τριες), άλλο τόσο είναι αλήθεια ότι μέχρι σήμερα δεν έχουμε καταφέρει να ανοίξουμε τις πόρτες μας σε αυτές τις ομάδες, να τις εμπνεύσουμε και να τις εντάξουμε στη συλλογική δράση και στον αγώνα για τη συνολικότερη αλλαγή της κοινωνίας. Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να μάθει πρώτα απ' όλα να “μιλάει” στις ομάδες αυτές, και να μην αναπαράγει επ' ουδενί την κυρίαρχη ιδεολογία, ξεκινώντας από τον ίδιο το δημόσιο λόγο του (“ανάπηρη Ευρώπη”, “κουτσός Σόιμπλε”, “λαθρομετανάστες”, ή ατάκες περί...ανδρικών σεξουαλικών επιδόσεων).
- Να αλλάξουμε το πολιτικό σύστημα ξεκινώντας από το εσωτερικό μας: Ο κοινωνικός αυτοματισμός να ηττηθεί πρώτα και κύρια στις δομές μας, με καθορισμένα, ενιαία μισθολόγια για εκλεγμένους σε κοινοβούλιο, Ευρωκοινοβούλιο, αιρετές θέσεις και επαγγελματικά απασχολούμενο στελεχιακό δυναμικό. Η διαφάνεια και η λογοδοσία να ενδυναμωθεί με την κατοχύρωση ετήσιου απολογισμού για όλα τα όργανα και τα Τμήματα του κόμματος, από την Κεντρική Επιτροπή και την Κοινοβουλευτική Ομάδα ως τις Γραμματείες των Οργανώσεων Μελών. Η λαϊκή συμμετοχή να ενθαρρυνθεί, με τακτικές ολομέλειες Οργανώσεων και Τμημάτων, αλλά και με τη διεξαγωγή ανοιχτών λαϊκών συνελεύσεων στις γειτονιές και τους χώρους εργασίας και εκπαίδευσης, εκεί που βρίσκεται το οξυγόνο της Αριστεράς.
Πολλές οι προκλήσεις και ακόμα περισσότερες οι ευθύνες μας μπροστά στο 1ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Να μην φοβηθούμε την ειλικρινή, πραγματική συζήτηση, να μην φοβηθούμε ακόμη και την αντιπαράθεση ιδεών, αλλά να μην ξεχνάμε και την αποστολή για την οποία υπάρχουμε: τη νίκη του λαού μας, τη νίκη όλων των λαών της Ευρώπης.
Γιάννης Μπουρνούς
Μέλος του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ Πετραλώνων-Θησείου και της απερχόμενης Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ
Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς
* Συμβολή στο διάλογο για το 1ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ
tvxs.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου